Title: MAX WEBER'İN BÜROKRASİ MODELİ: BİR YENİDEN OKUMA DENEMESİ
Abstract:Bu çalışma, Max Weber’in bürokrasi modelinin hem siyaset hem de yönetim bilimi perspektiflerinden yeniden okunması denemesidir. Akademik siyaset bilimi literatüründe genellikle Weber’in egemenlik teor...Bu çalışma, Max Weber’in bürokrasi modelinin hem siyaset hem de yönetim bilimi perspektiflerinden yeniden okunması denemesidir. Akademik siyaset bilimi literatüründe genellikle Weber’in egemenlik teorisine yoğunlaşılmakta ve onun geliştirdiği egemenlik tipolojisinin üç madde halinde sayılmasıyla yetinilmektedir. Yönetim bilimi literatüründe ise Weber’in bürokrasi modeli sadece bir örgüt tipi olarak incelenmekte ve bu nedenle de model, tarihi bağlarından koparılarak ele alınmaktadır. Başka bir deyişle, bu yaygın metodolojik ve teorik tercih, Weber’in egemenlik tipolojisi ve bürokrasi modeli arasındaki bağın ihmal edilmesi ile sonuçlanmaktadır. Özellikle yönetim bilimi literatüründe bürokrasi kavramının tarihi perspektifinden koparılarak ele alınması, Weber’in bürokrasiye yönelik bizzat kendisinin yaptığı eleştirilerin ihmal edilmesine ve Weber’in bürokrasi modelinin bir savunucusu olarak gösterilmesine sebebiyet vermektedir. Oysaki Weber bürokrasiyi hem bir yönetim biçimi hem de bir örgüt türü olarak ele alır. Weber bir taraftan bürokratik şekilde organize edilmiş yönetim aygıtının verimliliğine işaret ederken; diğer taraftan da bürokratik egemenliğin kendiliğindenleşme eğilimiyle siyasetin alanına müdahale etme ve özgürlük alanlarını daraltma riskinin bulunduğunu belirtir. Weber’e göre bürokrasi bu sebeple sıkı bir şekilde kontrol altında tutulmalıdır. Bahsedilen bu temel argümanın sunulması ve tartışılması şeklinde organize edilen bu çalışma, metodolojik olarak, özellikle Weber’in konu üzerine Almanca yazdığı kendi orijinal eserlerinin incelendiği, teorik ve analitik siyaset/yönetim felsefesi odaklı, nitel bir çalışmadır.Read More